Posted in English

Where is my ticket?

An old writer who is very popular in England is traveling by train. When the ticket-inspector comes and asks him for his ticket, the old writer begins to look for it in his pockets, in his bag and suitcase but cannot find it.

” I can wait,” the ticket-inspector says, who knows the writer very well. “I can come again at the next station. “but at the next station, it is just the same. The old writer can not find the ticket.

“That’s all right,” the ticket-inspector says. “That’s all right”.

“Oh, but I must find my ticket,” says the man. “I want to know where I am going to.”

Անծանոթ բառեր

ticket- տոմս

popular-հայտնի

ticket-inspector-տոմսավաճառ

pocket-գրպան

suitcase-ճամպրուկ

next station-հաջորդ կանգառ

Տեղադրեք a, an, the որտեղ անհրաժեշտ է։

It was a nice place with a green trees near the river.  The boys are playing a football in the yard. They spoke much about the modern literature and art. I have an idea of going for walk as far as the station. Shall we go to London by a train or by a bus.

boat-նավակ, journey-ճանապարհորդություն, զբոսանք, hiking-արշավել, քայլել, to go in far-հեռու գնալ, to travel-ճանապարհորդել, team-խումբ, to see off-ուղեկցել, plane-ինքնաթիռ, passenger-ուղևոր, to agree-համաձայնվել, airport-օդանավակայան, trip-ճամփորդություն, to try on-փորձարկել, to fly-թռնել, heavy-ծանր, carriage-վագոն, port-նավահանգիստ, leave-մեկնել, catch-բռնել, comfortable-հարմարավետ, possible-հնարավոր, seat-նստատեղ, suitcase-ճամպրուկ, ticket-տոմս, station-կայարան, կայան train-գնացք, railway-երկաթուղի

Նախադասությունները գրեք անցյալ, ներկա շարունակական ժամանակաձևերով:

1. They go to the cinema every Sunday.
They went to the cinema last Sunday.
They are going to the cinema now.

2. She eats ice-cream in summer.
She ate ice-cream in summer.
She is eating ice-cream in summer.

3. The boys play football in the yard.
The boys played football in the yard.
The boys are playing football in the yard.

4. The children have got five lessons at school.
The children had got five lessons at school.
The children are having five lessons at school.

5. Jane usually goes to bed at 10 o’clock.
Jane usually went to bed at 10 o’clock.
Jane is going to bed at 10 o’clock.

Posted in English

27.04

Կարդացեք տեքստը, լսեք տեքստը, կատարեք առաջադրանքը։

  1. What’s the word?
    Write the word under the pictures.

1)Cat

2)Poor

3)Bells

4)Ship

5)Kitchen

6)Street

7)London

8)Rich

9)Servant

10)Mean

11)Rat

12)Gold

  1. What’s the order?
    Listen to the story and put the sentences in order

2)The other servants were very mean to Dick, so Dick decided to run away.
7)The businessman took the cat on his ship to catch rats.
1) Dick decided to travel to London and become a rich man.
6)A church bell seemed to say, ‘Turn back, Dick Whittington, Mayor of London!’
4)Dick started a very successful business of his own.
5)Dick’s cat caught all the rats that came into the house.
3)A rich businessman gave Dick a job cleaning the kitchen.
8)The businessman gave Dick a reward and promoted him to his assistant.

  1. Choose the answer!
    Read the sentence. Circle the correct answer.

  2. a. When Dick arrived in London there were no streets of . silver / gold / money
    b. Dick worked very hard and was . sad / rich / happy
    c. At night, rats ran around the and kept him awake. kitchen / bedroom / castle
    d. Dick found the fastest rat-catching in London. mouse / dog / cat
    e. Dick was very to see the cat go. sad / happy / excited
    f. Dick’s cat had caught all the on the ship. cats / rats / sailors
    g. Dick worked for the businessman. hard / slowly / badly
    h. And, yes, he did become Mayor of ! Whittington / England / London
Posted in Մաթեմատիկա

25.04.2023

Թեմա՝ Խառը թվեր: Խառը թվերով գումարում

  1. Կատարե՛ք գումարում
  • 12 ամբողջ 4/6 + 7 ամբողջ 1/6 =76\6+43\6=119\6=19ամբղջ5\6
  • 2 ամբողջ 5/12 + 10 ամբողջ 5/12 =29\12+125\12=154\12=12ամբղջ10\12
  • 3 ամբողջ 13/24 + 1 ամբողջ 3/4 = 5ամբղջ 7\24
  • 4 ամբողջ 3/7 + 11 ամբողջ 2/5 =4ամբղջ31\24
  • 12 ամբողջ 3/25 + 6 ամբողջ 17/100 =18ամբղջ29\100
  • 9 ամբողջ 2/11 + 5 ամբողջ 2/3 = 14 ամբ 28/33
  • 20 ամբողջ 3/7 + 1 ամբողջ 5/14 = 21ամբ 11/14
  • 20 ամբողջ 1/12 +  8 ամբողջ 7/24 = 28 ամբ 9/24
  • 2. Աստղանիշի փոխարեն ի՞նչ թիվ գրելու դեպքում կստացվի
  • հավասարություն։
  • 5ամբ 44/35 — 1 2/5 = 4 6/7
  • 12ամբ 9/10— 8 3/10 = 4 3/5
Posted in Մայրենի

 

Եզոպոսի առակներից

Posted on 

Կարդա՛ տեքստը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

Եզոպոսը համաշխարհային առակագրության խոշոր դեմքերից է: Նրա առակներով է պայմանավորված համաշխարհային գրականության մեջ առակագրության՝ որպես առանձին ժանրի զարգացումը: Եզոպոսի մասին կենսագրական տեղեկությունները շատ սուղ են: Ամենահին հիշատակությունը V  դարի հույն պատմիչ Հերոդոտոսինն է, որից ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ. թ. ա. VI  դարում, Սամոս քաղաքում, եղել է ստրուկ և սպանվել է Դելփիքում: Ենթադրություններ կան, որ նա հույն էր` Թրակիայից կամ Փռյուգիայից: Եզոպոսի մասին շատ զրույցներ և ավանդություններ են պահպանվել: Դրանցից թերևս ամենահիշարժանը հետևյալն է.

Մի օր, Քսանթոսը ցանկանալով ճաշկերույթ տալ ի պատիվ աշակերտների՝ Եզոպոսին կարգադրեց, որ գնա աշխարհի ամենից լավ բանը գնի շուկայից և համեղ ճաշ պատրաստի:

-Շատ լավ, տե՛ր,-ասաց Եզոպոսը և գնաց:

Ճաշի ժամին յուրաքանչյուր աշակերտի առաջ մի աման լեզու էր դրած:

-Ի՞նչ է սա,-հարցրեց Քսանթոսը զարմացած:

-Լեզու, տեր իմ:

-Մի՞թե սա է աշխարհի ամենալավ բանը, հիմար,-գոռաց Քսանթոսը:

-Ասացեք, տեր իմ,-պատասխանեց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի լավ , քան լեզուն. լեզուն է հասարակական կյանքի շաղկապը, ճշմարտության և իմաստության գործիքը, գիտությունների բանալին: Առանց լեզվի ինչպե՞ս կզարգանար ուսումն ու գիտությունը, առանց լեզվի ինչպե՞ս մարդիկ միմյանց պիտի հայտնեին իրենց ուրախությունը կամ վիշտը, իրենց հուզող մտքերը:

Բոլոր աշակերտները, նրանց հետ նաև Քսանթոսը, հավանություն տվեցին Եզոպոսի բացատրությանը:

Մի ուրիշ անգամ Քսանթոսն ասաց Եզոպոսին.

-Եզոպո՛ս, գնա շուկա և այս անգամ աշխարհի ամենավատ բանը բեր մեզ համար:

Եզոպոսը գնաց շուկա և դարձյալ լեզու բերեց: Քսանթոսը բարկությունից իրեն կորցրել էր:

-Դու հաղթեցիր, Եզոպոս,-ասաց Քսանթոսն իր զայրույթը զսպելով:

-Հանդարտվե՛ք ,տեր իմ, -ասաց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի վատ, քան լեզուն. դրանով են կործանվում ամբողջ պետություններ, դրանով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքներն ու բամբասանքները, դրանով են մարդիկ վիրավորական խոսքեր ասում միմյանց և դրանով են , վերջապես, թագավորները արձակում իրենց անարդար հրամանները: Լեզուն, տեր իմ, աշխարհի ամենալավ և ամենավատ բանն է, նայած , թե ում բերանի մեջ է գտնվում այն, նայած, թե ով է լեզվի տերը:

Եզոպոսի առակները սրամիտ են, լի իմաստությամբ, մարդկային արժանապատվությամբ և ունեն փիլիսոփայախրատական նշանակություն:
Մեզ հասած եզոպոսյան առակների հիմնական ժողովածուն (500-ից ավելի առակներ) կազմվել է I–II դարերում: Հին Հունաստանում ծագել է «եզոպոսյան լեզու» արտահայտությունը, երբ թե՜ բանավոր, թե՜ գրավոր խոսքում մտքերը Եզոպոսի նման արտահայտում են քողարկված, փոխաբերական արտահայտություններով: Հայ գրականության մեջ եզոպոսյան լեզուն վարպետորեն օգտագործել է առակագիր Վարդան Այգեկցին:

V դարում հայերն արդեն ծանոթ էին եզոպոսյան առակներին: Դրանք հայերեն առաջին անգամ լույս են տեսել 1818 թ-ին, Վենետիկում:

1.Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառի փոխարեն  գծիկ է դրված: Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և ներկիր որևէ գույնով:

2.Տեքստում ընդգծի՛ր Եզոպոսից մեզ հասած տեղեկությունները:

3.Որպես աշխարհի լավ բան, Եզոպոսն ընտրել էր լեզուն, որովհետև`

ա. Լեզվի միջոցով են մարդիկ հայտնում իրենց ուրախությունը, վիշտը կամ հուզող մտքերը:

բ. Լեզվով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքները և բամբասանքները:

գ. Լեզուն ամենակարևոր օրգանն է:

դ. Լեզվի միջոցով են թագավորները անարդար հրամաններ արձակում:

4.Ինչո՞ւ Քսանթոսը Եզոպոսին ուղարկեց շուկա՝ աշխարհի ամենալավ բանը բերելու:

ա. Ցանկանում էր հետաքրքիր ընթրիք ունենալ:

բ. Ուզում էր տեսնել՝ ինչ կբերի Եզոպոսը:

գ. Ցանկանում էր ճաշկերույթ տալ՝ ի պատիվ աշակերտների:

դ. Ինքը չէր կարող գնալ:

5. Երկրորդ անգամ Քսանթոսն ի՞նչ խնդրեց բերել շուկայից:

Քսանթոսը խնդրեց Եզոպոսին վոր նա բերի շուկայից աշխարհի ամենա վատ բանը։

6.Տեքստից ելնելով գրիր, թե ինչո՞ւ է լեզուն աշխարհի ամենալավ բանը:

Լեզուն աշղարհի ամենալավ բանն է վորովհետեվ,լեզվով ես դու կարողանում խոսել։

7. Լեզվի մասին ի՞նչ առածներ գիտես, գրի՛ր երկու առած:

1.Խոսք կա` սարի գլուխը կը հանի, խոսք կա` սարից ներքև կբերի:

2.Հենց խոսք կա, որ մի փութ մեղրով չի ուտվի:

3.Լեզվի ծակածին դեղ չկա:

4.Քանի լեզու գիտես` այնքան մարդ ես:

5.Աշխարհքի շինողն ու քանդողը լեզուն է:

6.Թրի կտրածը կլավանա, լեզվի կտրածը չի լավանա:

7.Քաղցր լեզուն օձը բնից կհանի:

8.Լավ է ոտքից կաղել, քան լեզվից:

9.Մի շտապիր խոսել, շտապիր գործել:

10.Լավ խոսքը հանգցնում է կրակը:

11.Զենքը սպանում է մեկին, լեզուն` հազարին:

12.Մարդու լեզուն իր նավի ղեկն է:

8. Որպես աշխարհի ամենավատ բան, Եզոպոսն ընտրել էր լեզուն, որովհետև`

ա. Լեզվով մարդիկ վիրավորական խոսքեր են ասում միմյանց:

բ. Լեզուն կարևոր օրգան չէ:

գ. Առանց լեզվի էլ կլինի ապրել:

դ. Լեզուն թաց և լպրծուն է:

9. Տեքստում կարմիր ներկի՛ր մեկ հարցական նախադասություն:

-Հանդարտվե՛ք ,տեր իմ, -ասաց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի վատ, քան լեզուն. դրանով են կործանվում ամբողջ պետություններ, դրանով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքներն ու բամբասանքները, դրանով են մարդիկ վիրավորական խոսքեր ասում միմյանց և դրանով են , վերջապես, թագավորները արձակում իրենց անարդար հրամանները:

10.Տեքստից դուրս գրիր  հոգնակի թվով օգտագործված գոյականները և առանձնացրու հոգակիի վերջավորությունը:

11.Տրված նախադասության մեջ բաց է թողնված մեկ կետադրական նշան, կարդա՛ նախադասությունը և դի՛ր բաց թողնված նշանը:

Եզոպոսին կարգադրեց,որ գնա շուկա և գնի աշխարհի ամենից լավ բանը:

12.Ո՞ր բառն է շավիղ բառի հոմանիշը:

ա Հյուսել

բ. Շարել

գ. Կածան

դ. Տավիղ

13.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված կազմությունը:

ա. Ճաշ-պարզ

բ. Թագավոր-ածանցավոր

գ. Վիշտ-բարդ

դ. Գիտություն-ածանցավոր

14.Փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով` տեղադրի՛ր բաց թողած տեղերում:

Եզոպոսի ծննդյան և մահվան թվականները հայտնի չեն, ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ.թ.ա. 6-րդ դարում : (մահ, դար)

15. Համացանցից ընտրիր Եզոպոսի առակներից ևս մեկը, կարդա, գրավոր պատմիր (համառոտ)

Արծիվն ու կրիան
Կրիան արծվին երկնքում տեսավ, և ինքն էլ ցանկացավ թռչել: Նա արծվին խնդրեց իրեն էլ թռչել սովորեցնի: Արծիվն ասաց, որ դա անհնար բան է, բայց կրիան համառեց ու թախանձեց: Արծիվն ստիպված նրան բարձրացրեց երկինք և այնտեղից բաց թողեց ժայռի վրա: Կրիան կտոր-կտոր եղավ ու մահացավ:

Posted in Անհատական ուսումնական պլան

Անուն՝ Անահիտ

Ազգանուն՝ Չոբանյան

Դասարան՝ 5-3

Ընտրությամբ գործունեության  դասընթացի անունը՝ Կավագործություն

Լրացուցիչ կրթության ձևը, անունը՝ ——————-,  վայրը՝ ․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

Երկարացված օր․ օգտվում եմ, չեմ օգտվում-Չեմ օգտվում

Կրթահամալիրի տրանսպորտից օգտվում եմ, չեմ օգտվում-Օգտվում եմ միայն առավոտյան

Posted in Ռուսերեն

17.03.-21.03.

Тема։
Изменение глаголов по лицам
(я мы ты вы он она оно они)

Перечисли действия, которые сейчас происходят на этой картинке. Назови не менее 10 глаголов в настоящем времени.

Измените глаголы по лицам

Гулять(Я гуляю,мы гуляем,ты гуляеш,вы гуляетье,Он гуляет,она гуляет,оно гуляет,они гуляют) делать Я делаю,мы делаем,ты делаеш,вы делаете,Он делает,она делает,оно делает,они делают) открывать (Я открыва,мы открываем,ты открываешь,Он открывает,она открывает,оно открывает,они открывают) отвечать(Я отвечаю,мы отвечаем,ты отвечаешь,он отвечает,она отвечает,оно отвечает,они отвечают) говорить(Я говорю,мы говорим,ты говоришь,вы говорите,он говорит,она говорит,оно говорит,они говорят) спрашивать(Я спрашиваю,мы спрашиваем,ты спрашиваешь,вы спрашиваете,он спрашивает,она спрашивает,оно спрашивает,они спрашивают)
смотреть(Я смотрю ,ты смотришь,мы смотрим,вы смотрите,он смотрит, она смотрит, оно смотрит, они смотрят), учить (Я учусь,ты учишься,мы учимся, вы учитесь, он учится, она учится, оно учится, они учатса) ужинать(Я ужинаю, мы ужинаем,ты ужинаешь,вы ужинаете, он ужинает, она ужинает, оно ужинает, они ужинают), заниматься(Я занимаюсь,мы занимаемся, ты занимаешься,вы занимаетесь ,он занимается, она занимется, оно занимется, они занимаются ) давать(Я даю, мы даём,ты даёшь, вы даёте,он даёт, она даёт, оно даёт, они дают) рассказывать(Я рассказываю,мы рассказываем, ты рассказываешь, вы рассказываете, он рассказывает, она рассказывает, оно рассказывает, они рассказывают), отдыхать(Я отдыхаю,мы отдыхаем, ты отдыхаешь, вы отдыхаете, он(она, оно) отдыхает, они отдыхают) участвовать(Я участвую,мы участвуем,ты участвуешь,вы участвуете,он(она,оно) участвует,они участвуют, рисовать(Я рисоваю,ты рисоваешь,мы рисоваем,он(она,оно рисовает)они рисовают, танцевать(Я танцеваю,мы танцеваем,ты танцеваешь,вы танцеваете,он(она,оно танцевает,они танцевают, узнавать(Я узнаваю,ты узнаваешь,мы узнаваем,вы узнаваете,он(она,оно узнавает)они узнавают, доставать(Я доставаю,мы доставаем,ты доставаешь,вы доставаете,он(она,оно)доставает,они доставают.

Дополнительная работа:
Напишите вопросы и ответы к картинкам.

В ответах вам помогут глаголы: разговаривать, завтракать, готовить, вставать,
убирать, объяснять, читать, говорить, здороваться, думать, говорить,
танцевать.

Девочка убирает-(убирать)

Мальчик встаёт-(вставать)

Сестра читает-(читать)

Мама готовит-(готовить)

Пара танцует-(танцевать)

Учитель объясняет-(объяснать)

Подружки говорят-(говорить)

Друзья завтракают-(завтракать)

Девочька разговаривает по телефону-(разговаривать)

Товарищи здороваются-(здороваться)

Дети говорят-(говорить)

Дедушка думает-(думать)

Posted in Մաթեմատիկա, Uncategorized

ԹԵՄԱ՝ ԿՈՏՈՐԱԿՆԵՐԻ ԲԱԺԱՆՈՒՄԸ

  1. Կատարե՛ք կոտորակների բաժանում
    • 45/3 : 14/5=75/14
    • 121/63 : 11/9=11/7
    • 30/2 : 13/36=540/13
  2. Կատարե՛ք բաժանում
    • 3 : 4/5=15/4
    • 12 : 48/17=34/3
    • 33 : 22/19=57/2
  3. Կատարե՛ք բաժանում
    • 9/23 : 3 =3/23
    • 46/51 : 92=1/102
    • 144/7 : 60=12/35
  4. Աստղանիշի փոխարեն ի՞նչ թիվ գրելու դեպքում կստացվի հավասարություն
    • 25/6 x * = 30/16
    • 25/6 x 9/20 = 30/16
    • 45/16 = 15/44 x *
    • 45/16 = 15/44 x 33/4
    • 72/35 x *= 32/85
    • 72/35 x 28/153= 32/85
  5. Գտե՛ք այն թիվը, որի ՝
    • 5/9 մասը հավասար է 2/3-ի 2/3:5/9=6/5 7/3 մասը հավասար է 125/91-ի 125/91:7/3=375/637
  6. Կատարե՛ք գործողությունները. 10/3 : 15/4 + ( 3/7 + 13/35) x 21/2 = 418/45 (25/3 + 7/2 — 16/15) x 3/4 + 8/7 : 3/14=1609/120
Posted in Մաթեմատիկա

18.04.2023

Ինքնաստուգում

  1. Կոտորակները բերե՛ք ընդհանուր հայտարարի
    • 7/12, 9/4, 1/3 ընդհանուր հայտարարն է 12
    • 4/5, 11/10, 7/15 ընդհանուր հայտարարն է 30
    • 9/14, 25/21 և 1/28 ընդհանուր հայտարարն է 84
    • 1/6, 11/30 և 111/18 ընդհանուր հայտարարն է 90
  2. Գումարե՛ք կոտորակները
    • 8/35+9/35=17\35
    • 38/93+16/93+105/93=159\93
    • 5/72+5/6=65\72
    • 1/12 + 5/8=17\24
  3. Բազմապատկե՛ք կոտորակները
    • 4/5 x 7/8=7\10
    • 1 x 12/47=12\47
    • 18/5 x 2/3=12\5
    • 14/9 x 3/4=7\6
  4. Համեմատե՛ք կոտորակները
    • 14/8 > 5/14
    • 4/7 < 8/7
    • 1 < 8/7
    • 15/17 < 14/7
  5. Ուղղանկյան լայնությունը 7/2 սմ է, իսկ երկարությունը լայնությունից 5 անգամ մեծ է: Գտե՛ք ուղղանկյան պարագիծը և մակերեսը:

երկարությունը հավասար է 5×7\2=35\2

P=2x(7\2+35\2)=2×37\2=35սմ

S=7\2×35\2=245\4սմ քառ․

Posted in Մայրենի

Հնարագետ ջուլհակը․ Ղ․ Աղայան

Posted on 

1

Շահ-Աբասի ժամանակ հեռու աշխարհից դերվիշի հագուստով մի մարդ է գալիս Սպահան քաղաքը։ Քաղաքի ընդարձակ հրապարակի մեջ այդ դերվիշը մի մեծ շրջան է քաշում փայտով, ինքն էլ կշտին նստում լուռ ու մունջ։ Անցուդարձ անողները նայում են և զարմանալով հարցնում, թե՝ դու ո՞վ ես, այս ի՞նչ բան է, որ դու քաշել ես. արդյոք մի թալիսման չէ՞ սա, և մեզ համար բարի՞, թե՞ չար թալիսման է… Դերվիշը բնավ չի խոսում։ Ամբողջ քաղաքը վարանման մեջ է ընկնում, թե՝ սա ի՞նչ կնշանակե արդյոք։ Վերջը իմաց են տալիս Շահ-Աբասին, թե՝ այսպիսի մի դերվիշ է եկել…

Շահ-Աբասը իր գիտնականներից մեկին ուղարկում է, որ տեսնե ի՞նչ բան է, ի՞նչ է դերվիշի ուզածը, ինչո՞ւ է ժողովրդին սարսափի մեջ գցել։

Գիտնականը գնում է և ասում դերվիշին. — Ո՛վ մարդ, ես հասկանում եմ քո միտքը։ Քո շրջանը նշանակում է երկինք։ Դատարկ է մեջը։ Այդ նշանակում է, որ դու ուզում ես երկինքը կապել, որ ոչ մի ամպ չլինի այնտեղ, որ է՛լ անձրև չգա, սով ընկնի մեր աշխարհքը։ Գիտե՛մ, գիտե՛մ, որ դու կարող ես այդ բոլորն անել, բայց խղճա՛ մեզ, այդպես բան մի՛ անիլ, ինչ որ ուզես՝ քեզ կտա թագավորը…

Դերվիշը բնավ չխոսեց և գիտնականի երեսին անգամ չնայեց։ Բայց ժողովուրդը, լսելով գիտնականի բացատրությունը, ավելի մեծ երկյուղի մեջ ընկավ։ Էլ չէին ասում, թե՝ գուցե սխալ էր գիտնականի բացատրությունը, այլ դրա հակառակ՝ լուն ուղտ շինելով, պատմում էին իրար, թե. «Բա չե՞ք ասիլ, դերվիշը մի ամենազոր մարդ է, այսինչ երկրում հեղեղ և կարկուտ է թափել, բոլոր բնակիչներին կոտորել, այնինչ տեղ յոթը տարի շարունակ կապվել է երկինքը, ոչ մի կաթիլ անձրև չի եկել, սով է ընկել երկիրը, բոլորեքյանք կերել են միմյանց…»։ Մյուս օրը Շահ-Աբասն ուղարկեց մի ուրիշ գիտնական։

— Գիտե՛մ, գիտե՛մ, ով ես դու, մա՛րդ Աստուծո,— ասում է գիտնականը։— Քո շրջանը նշանակում է երկիրս։ Դատարկ է մեջը։ Դրանով ուզում ես ասել, որ ժանտախտով պիտի դատարկես մեր երկիրը։ Խնայի՛ր մեզ. խնայի՛ր, ի սեր Ամենակալին, այդպես բան մի՛ անիլ, ինչ որ ուզենաս՝ քեզ կտանք։

Դերվիշը դարձյալ մնաց լուռ։ Ավելի ևս սաստկացավ ժողովրդի երկյուղը, և նորանոր առասպելներ տարածվեցին քաղաքի մեջ։

Բոլոր գիտնականները հաջորդաբար գնացին դերվիշի մոտ, և բոլորն էլ, ունքը շինելու տեղ, աչքն էլ հանեցին, փոխանակ ժողովրդի կասկածը փարատելու, նրան ավելի երկյուղի ու սնահավատության մեջ գցեցին։

2

Թագավորը կարծում էր, որ դերվիշի արածը մի հասարակ հանելուկ պիտի լինի, և իրան համար շատ ամոթ էր համարում, որ այդ հասարակ հանելուկը լուծող մի գիտնական չունի։ Այսպիսի մտատանջությունով նա մեկ օր ծպտված ման էր գալիս Սպահանի Հայոց թաղումը, ուր հանդիպեցավ մի տարօրինակ բանի։ Մի տանիքի վրա ցորեն կար փռած աղունի համար, ոչ ոք չկար մոտը, բայց մի երկայն եղեգ կար ցցված, որ ինքն իրան անդադար տարուբերվելով քշում էր ճնճղուկներին։ «Այս հրաշքի գաղտնիքը պետք է տան մեջը փնտրել»,— ասաց թագավորն ու ներս գնաց տուն և այնտեղ տեսավ մի ջուլհակ, որ կտավ էր գործում։

Երբ որ թագավորը ներս մտավ՝ ողջունեց ջուլհակին, ջուլհակը նայեց նրա վրա, իսկույն ոտքի կանգնեց, խոր գլուխ տալով պատասխանեց նրա ողջույնին, հետո սկսեց շարունակել իր գործը։ Ջուլհակի աջ ու ձախ կողմին մի-մի օրորոց կար դրված։ Երբ որ նա սկսեց գործել՝ օրորոցներն էլ սկսեցին օրորվիլ տանիքի ինքնաշարժ եղեգի պես։ Օրորոցում եղած երեխաները ծերունու թոռներն էին, որոնց մայրերը, տան մի անկյունում նստած՝ ճախարակով բամբակ էին մանում կտավի համար։ Իր հարսներին գործից չգցելու համար հնարագետ ջուլհակը տանիքի եղեգից մի թել էր կապել, թելի մեկ ծայրը փաթաթել կտավի սանրին, որ իր տարուբերվելովը շարժում էր եղեգը։ Օրորոցներից նմանապես թելեր ուներ կապած, որոնց հակառակ ծայրերը իր աջ ու ձախ մատներին էր փաթաթել։ Աջ ձեռքով մաքուքը նետելիս՝ աջ կողմի օրորոցն էր օրորվում, ձախով նետելիս՝ ձախ կողմինը։ Այսպիսով, նա մեկ անգամից երեք գործ էր կատարում։

Թագավորն այդ ամենը նկատեց և գովեց իր մտքումը նրա հնարագիտությունը, միայն նրա ոտքի կանգնելով խոր գլուխ տալը թագավորի մեջ կասկած ձգեց, թե՝ չլինի՞ իրան ճանաչեց։ Այս բանն ստուգելու համար թագավորը մի մութ հարցմունք արավ նրան.

— Չլինի՜մ, չլինի՜մ…

— Մի՞թե, մի՞թե…— պատասխանեց ջուլհակը։

Թագավորը, «չլինիմ, չլինիմ» ասելով՝ ուզեց ասել ծերունուն. «Եթե ինձ ճանաչեցիր՝ չլինի թե երևցնես այդ բանը, թող մեր մեջը մնա»։ Իսկ ծերունին պատասխանեց՝ «Մի՞թե, մի՞թե», այսինքն՝ «Մի՞թե ես հիմար եմ և այդքանը չգիտեմ»։

— Քանիսի՞ մեջն ես, վարպե՛տ,– հետո հարցրեց թագավորը։

— Երկուսս լրացրել, երեքի մեջն եմ մտել,— պատասխանեց ջուլհակը։

Թագավորի այս հարցմունքը ջուլհակի հասակին էր վերաբերում։ Ջուլհակը պատասխանեց, որ երկու ոտքով ման գալն արդեն վերջացրել է, հիմա գավազան է գործ ածում՝ իբրև երրորդ ոտք, մեկ խոսքով՝ ծերացել է։

Թագավորն այսպիսի շատ մութ հարցմունքներ արավ և բոլորի պատասխանն էլ ստացավ դարձյալ մութ կերպով։ Տեսավ, որ ծերունի հայը մի հնարագետ և հանճարի տեր մարդ է թե՛ գործով և թե՛ խոսքով, մտածեց, որ միայն սա՛ կարող է դերվիշի պատասխանը տալ։

— Դու, որ այդչափ հնարագետ ես,— ասաց թագավորը,— եթե մի քանի սագ ուղարկեմ քեզ մոտ՝ կարո՞ղ ես փետրել նրանց։

— Դրա քաջ վարպետն եմ ես,— ասաց ջուլհակը։

  1. Պատմվածքի 1-ին մասից դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը, բացատրի՛ր և սովորի՛ր

Գիտնական — որ զբաղվում է այդ գիտությամբ և իր ուսումնասիրությամբ

երկյուղ — Վախի զգացում

հեղեղ — Հորդառատ անձրև, տարափ

ջուլհակ — Մանածագործական հաստոցով՝ ոստայնով զանազան կարգի կտորեղեն գործող արհեստավոր

ամենազոր — ամենակարող

Posted in Մաթեմատիկա

Թեմա՝ Թվաբանական օրենքները կոտորակների բազմապատկման համար

1.Օգտագործելով կոտորակների գումարման օրենքները՝ հաշվեք առավել հարմար եղանակով․

Օր.1/5+8/9+2/5=1/5+2/5+8/9=(1+2)/5+8/9=3/5+8/9=(27+40)/45=67/45

(9/5+11/5)+7/4=20/5+7/4=80/20+35/20=115/20

  • 7/25+2/5+6/25=(7/25+6/25)+2/5=13/25+2/5=13/25+10/25=23/25
  • 9/32+7/4+15/32=(9/32+15/32)+7/4=24/32+7/4=24/32+56/32=80/32=5/2
  • 16/18+1/3+7/18=16/18+7/18+1/3=23/18+1/3=23/18+6/18=29/18
  • 11/35+16/7+3/35=11/35+3/35+16/7=14/35+16/7=14/35+80/35=94/35
  • 71/42+13/6+25/42=71/42+25/42+13/6=96/42+91/42=187/42
  • 17/64+9/16+ 33/64=17/64+33/64+9/16=50/64+36/64=86/64
  • 3/25+7/15+4/15=3/25+11/15=9/75+55/75=64/75
  • 8/39+11/3+64/39=72/39+11/3=72/39+143/39=215/39
  • 2/55+10/33+6/33=2/55+16/33=6/165+80/165=86/165

2.Ի՞նչ կոտորակ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն.

  • 99/44+5/4=*-71/44 99/44+5/4=225/44-71/44
  • *-8/21=45/28+5/21 1309/588-8/21=45/28+5/21
  • *+1/3=1/2+1/6 1/3+1/3=1/2+1/6

3. Ուղղանկյունանիստի բարձրությունը 45/14 դմ է, լայնությունը՝ 10/7 դմ, իսկ երկարությունը բարձրության և լայնության գումարից ավելի է 5/7-ով։ Որքա՞ն է ուղղանկյունանիստի ծավալը։

Լուծում՝ (45/14+10/7)+5/7=45/14+15/7=75/14

75/14×45/14×10/7=6750/1372 Պատ. 6750/1372 դմ 3